Τι είναι η ενσυναίσθηση,
Τι είναι η εμπάθεια;
Η λέξη ενσυναίσθηση = εν + συναίσθηση (μεταφραστικό
δάνειο από την γερμανική λέξη Einfühlung, όρος που δημιουργήθηκε από τον Robert
Vischer και μεταφράστηκε στα αγγλικά ως empathy* από τον Edward B. Titchener)
σημαίνει την βαθιά επικοινωνία με τον άλλον μέσω της συναισθηματικής ταύτισης ή
κατανόησης.
~Ένα άτομο που χρησιμοποιεί την ενσυναίσθηση μπορεί να
αναγνωρίσει, να αντιληφθεί και να αισθανθεί αυτό που αισθάνεται ένα άλλο άτομο.
Με αυτό τον τρόπο μπορεί να βάλει τον εαυτό του στη θέση
του άλλου, να κατανοήσει τη συμπεριφορά του και να αναγνωρίσει τα κίνητρά της.
~Να δει δηλαδή τον κόσμο μέσα από τα
μάτια του.
Πρόκειται, εν ολίγοις, για ένα εξαιρετικά ισχυρό εργαλείο
επικοινωνίας.
Για μια ικανότητα που, αν και όλοι διαθέτουμε, την
αγνοούμε. Γι’ αυτό και παραμένει αναξιοποίητη.
~Η ενσυναίσθηση δεν είναι έκφραση
καλοσύνης.
Μπορεί κάποιος να δείχνει γενικά καλοσύνη προς τους
άλλους, χωρίς όμως να κάνει την προσπάθεια να καταλάβει τα συναισθήματά τους.
Η ενσυναίσθηση μπορεί να μας βοηθήσει να αιτιολογήσουμε
όχι όμως και να δικαιολογήσουμε τις πράξεις των άλλων.
Προσπαθώντας να βιώσουμε τα συναισθήματα του άλλου
μπορούμε να καταλάβουμε πώς οδηγήθηκε σε συγκεκριμένες πράξεις.
~Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να
συμφωνήσουμε με αυτές τις πράξεις. (via)
~Η λέξη empathy δεν είναι ίδια με την λέξη εμπάθεια, η
οποία σημαίνει "έντονα αρνητικά συναισθήματα, εχθρότητα, πάθος εναντίον
κάποιου"
Σύμφωνα με τον Μπαμπινιώτη, η λέξη εμπάθεια (από το
αρχαίο εμπαθής) είναι μια ελληνιστική λέξη που σήμαινε αρχικά «το έντονο πάθος»
για να εξελιχθεί στη σημασία «κακότητα, προκατειλημμένη αρνητική ή εχθρική
στάση».
~Η λέξη εμπάθεια ελήφθη από την Αγγλική
ως empathy για να δηλώσει «τη συμμετοχή στο πάθος, σ’ αυτό που παθαίνει κάποιος
και υποφέρει, στη δυστυχία τού άλλου μέχρι πλήρους ταυτίσεως» και, τελικά, «τη
συμπάθεια, τη συμπόνια».
~Έφτασε δηλ. να δηλώνει το ακριβώς
αντίθετο τής Ελληνικής λέξης εμπάθεια!
Διαφορετικά εξελίχθηκε η ομόρριζη Ελληνική
λέξη συμπάθεια, η οποία πέρασε επίσης στην Αγγλική (μέσω τής Λατινικής) ως
sympathy.
Κι αυτή δήλωσε «την εναρμόνιση με τα
συναισθήματα κάποιου άλλου» για να φτάσει τελικά και στη σημασία «συλλυπητήρια»
ως έκφραση «τής συμμετοχής στη λύπη, στο πένθος, στην ατυχία τού άλλου».
Αν και στο λεξικό του Ι. Σταματάκου, βλέπουμε μία έννοια
πιο θετική εμπαθής (εν+ πάθος) ο εν πάθει ων, ο ευρισκόμενος εν καταστάσει
πάθους (συγκινήσεως), ο πλήρης πάθους.
~Εμπάθεια - empathy
Η λέξη "εμπάθεια" στην Ελληνική έχει αρνητική
χροιά.Σημαίνει άσχημα συναισθήματα απέναντι σε κάποιον άνθρωπο τα οποία
διατηρούνται χωρίς να μειώνεται η αρχική τους ένταση.
~Στα Αγγλικά όμως:
Empathy is the capacity to
recognize feelings that are being experienced by another sentient or
semi-sentient (in fiction writing) being. Someone may need to have a certain
amount of empathy before they are able to feel compassion.
~Να αναγνωρίζεις τα συναισθήματα που
εκφράζονται μέσω των άλλων.
Επίσης απαιτείται μία α'
"ποσότητα" από empathy ώστε να νιώσει κάποιος συμπόνοια, σε γενικές
γραμμές.
~Ως επιστημονικός όρος, η empathy αποδίδεται με τον
ελληνικό όρο ενσυναίσθηση. Όπως λέει ο κ. Μπίρης: «είναι η δυνατότητα να μπαίνεις στη θέση του άλλου, να αισθάνεσαι ότι αυτός,
να νιώθεις τον πόνο του και τα λοιπά συναισθήματά του, να συνταυτίζεσαι, να τον
καταλαβαίνεις, όχι όμως να τον συμπαθείς, αλλά κυρίως να τον κατανοείς.
Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται στο
συμβουλευτικό/ψυχοθεραπευτικό τομέα της ψυχολογίας».
~Empathy -> ενσυναίσθηση, κατανόηση, εναίσθηση,
συναισθηματική κατανόηση, συναισθηματική συμμετοχή, συμπόνοια, εμπάθεια.
